Ponyo (2018) Hayao Miyzakiego to mój ulubiony film od studia Ghibli (zaraz po absolutnie przecudownym Szepcie serca (1995) Yoshifumi Kondō. Czysty geniusz!
Mała rybka ucieka z podwodnego królestwa. Dostawszy się na brzeg, zostaje odnaleziona przez pięcioletniego chłopca Sosukego. Ojciec rybki, Fujimoto, wzywa duchy morza, aby zwróciły mu jego córkę. Sosuke przysięga zaś się nią opiekować. Co z tego wyniknie?
#1 Hayao Miyazaki sam narysował większość obrazów morza i fal, eksperymentując, aby uczynić je tak ekspresyjnymi, jak to tylko możliwe. John Lasseter powiedział, że nigdy wcześniej nie widział wody tak pięknie ożywionej. W pełni się z nim zgadzam!
#2 Początkowe dwanaście sekund, z udziałem ogromnych ławic ryb i stworzeń podwodnych, wymagało opracowania 1613 (!) stron szkiców koncepcyjnych.
#3 Sôsuke jest oparty na synu Hayao Miyazakiego, Gorô Miyazakim, w wieku 5 lat.
#4 Poziom szczegółowości animacji zaowocował 170 000 oddzielnymi obrazami. Taka liczba czyni ją najbardziej detaliczną ze wszystkich filmów Miyazakiego.
#5 Ojciec Sôsuke pracuje na pokładzie statku o nazwie Koganei maru. Koganei to miasto na zachodzie aglomeracji Tokio, w którym znajduje się Studio Ghibli.
#6 Hayao Miyazaki podczas San Diego Comic Con w 2009 roku stwierdził, że do stworzenia filmu zainspirował go obejrzenie animowanej adaptacji Disneya Mała syrenka (1989). Film ma również podobny koncept do Little Memole, anime z 1984 i 1985 roku.
#7 W całym filmie jest wiele odniesień do czteroczęściowego dramatu operowego Richarda Wagnera Pierścień Nibelunga. Prawdziwe imię Ponyo to Brünnhilde, jedna z głównych postaci jego drugiej odsłony – Walkiri. Brünnhilde także jest istotą „nadprzyrodzoną”, która zakochuje się w człowieku (Siegfried), podobnie jak Ponyo lokuje swoje uczucia w Sôsuke.
Kiedy Ponyo ściga Sôsuke i jego matkę podczas wielkiej burzy, można usłyszeć muzyczny hołd dla Ride of the Valkyries Wagnera.
#8 Projekt fal oceanicznych podczas tajfunu wywołanego przez Ponyo bazuje na falach ze słynnego drzeworytu w stylu ukiyo-e The Wave Off Kanagawa (Wielka fala w Kanagawie, ok. 1831) japońskiego artysty Hokusai. Powstał jako pierwsza z cyklu 36 widoków na górę Fudżi.
#9 Do czasu ukazania się Tajemniczego świat Arrietty (2010), film ten był najszerzej dystrybuowanym tytułem Studio Ghibli w USA. Miał premierę 927 kinach.
Dla porównania Spirited Away: W krainie bogów (2001) wyświetlono w 26 kinach, Ruchomy zamek Hauru (2004) – 36, a Księżniczkę Mononoke (1997) – 38.
#10 Miyazaki był zainteresowany zrobieniem kontynuacji filmu, ale producent Toshio Suzuki zasugerował mu adaptację Zrywa się wiatr (2013).
#11 Sôsuke to nawiązanie do dzieł słynnego japońskiego pisarza, twórcy nowoczesnej powieści japońskiej Sôseki Natsume (1867–1916). W napisanej przez niego The Gate (1910) główny męski bohater Sôsuke mieszka w domu na wzgórzu, Gake no ue.
#12 Melissa Matheson, scenarzystka E.T. (1982), nadzorowała tłumaczenie wersji amerykańskiej. Zajęło jej to kilka dni.
#13 W wersji japońskiej Sosuke odzywa się do swoich rodziców po imieniu, a nie tylko nazywa mamą i tatą.
#14 Postać Toki (angielskiej wersji grana przez Lily Tomlin), gderliwa staruszka na wózku inwalidzkim, jest wzorowana na matce Hayao Miyazakiego.
#15 Ulubionym jedzeniem Ponyo jest szynka. Sekwencja, w której oferuje ona jedzenie matce i dziecku, została napisana, aby pokazać, że można być bezinteresownym i żyć w ludzkim świecie. Miyazaki rozwinął tę scenę na późnym etapie produkcji, kiedy utknął na tym, jak zakończyć film. Aha, jeszcze jedno! Ponieważ postać wypiła trochę krwi Sōsuke; stając się człowiekiem, przypomina go w kobiecej postaci i z własnymi rudymi włosami.
#16 Mama Ponyo, Granmammare jest ogromna, być może równie duża, jeśli nie większa niż płetwal błękitny. Jest w stanie zmieniać kształt i rozmiar, a także wydaje się świecić ciepłym, złotym światłem. Może ono być wytwarzane w magiczny sposób lub przez luminescencyjny plankton. Przypomina bardzo piękną kobietę o niewiarygodnie długich, rudych włosach, brązowych oczach i miłej twarzy. Cyjanowa szata, którą nosi, zdaje się stapiać z morzem, kiedy pływa.
Nie do końca wiadomo, czy postać ma stopy, czy po prostu unosi się swobodnie.
#17 Tata Ponyo, Fujimoto, zachowuje się jak czarny charakter, ponieważ jest surowy dla swojej córki. Ta nigdy nie mówi o nim dobrze. Dla Lisy (mamy Sosuke) wydaje się on nieco ekscentryczny. W głębi duszy to dobry człowiek. Używa swojej mocy, by oczyszczać morze.
#18 Film cieszył się dużym uznaniem w Japonii. Zdobył nagrody na prestiżowych Międzynarodowych Tokijskich Targach Anime w 2009 roku.
#19 Polskim dystrybutorem filmu był Monolith Plus. Dialogi opracowało studio Sonica.
Reżyserią zajęła się Miriam Aleksandrowicz.
#20 W obsadzie znaleźli się Noah Cyrus (Ponyo), Frankie Jonas (Sosuke), Cate Blanchett (Granmammare), Liam Neeson (Fujimoto), Tina Fey (Lisa) oraz Matt Damon (ojciec Sosuke).
